Compositie VII van W. Kandinsky
Kunst ontstaat door muziek & muziek ontstaat door kunst?
Vernieuwing in de kunst kwam rond de eeuwwisseling van de vorige eeuw in een stroomversnelling.
Kandinsky is een van de kunstenaars die rond 1910 als eerste een abstract werk maakte. Dat de wereld nog geen abstracte kunst kende, kunnen we ons nu niet meer voorstellen. Zo kunnen we bijvoorbeeld de abstracte vormen, mede ingezet door Mondriaan, niet meer wegdenken uit onze architectuur. Zo hebben we voort gebouwd, door ontwikkelt en omringen wij ons nu dagelijks met vormen en gebouwen, waar we in wonen en werken, die ontsproten zijn uit de gedachtes van kunstenaars van begin vorige eeuw.
Kandinsky ontdekte het abstracte door toeval, maar hij stond er wel open voor om het toe te laten. Zo zag hij zijn eigen werk, dat op de kop stond, in de schemering en zag alleen maar vormen en kleuren. Hierdoor raakte hij zo begeistert. Hij voelde en merkte dat het voor hem daarover ging, door het vormen- en kleurenspel kwam tot de kern van de dingen.
Hij had hele specifieke ideeën over hoe je tot abstractie moest komen. Hij maakte namelijk niet abstract werk om de abstractie, maar hij wilde de essentie van de dingen weergeven. De kunstenaar wilde werken vanuit een ‘vrije geest’ en ontwikkelde hiervoor ook verschillende bewustzijnsoefeningen en meditatieve tekenoefening.
In zijn latere werken liet hij zich inspireren door muziek. Hij noemde zijn werk ‘Composities’. Ritme, klank, vorm en kleur waren de speelmaterialen. Alles moest samenkomen. Daarbij liet Kandinsky zich vooral inspireren door de atonale muziek van componist en vriend Arnold Schönberg. Zoiets moet er dus in de oren van Kandinsky geklonken hebben. Zoals in tegenstrijdigheid van klanken een evenwicht te vinden is, kun je ook contrasterende kleuren naast elkaar plaatsen om harmonie te bereiken.
SEDJE HÉMON
Iets later werd Sedje Hemon (1923) geboren. Als joodse zou ze de kampen overleven, maar haar passie voor de viool kon ze, door fysieke pijn die ze daaraan had over gehouden, niet meer volledig bezigen.
Als kind tekende ze altijd al graag, en dat pakte weer op. Ze werkte zoals je kan zien abstract en ik moet zeggen, ik kende haar werk niet, maar in het echt was ik er van onder de indruk toen ik het live zag. Later komt de muziek weer terug in haar kunst. Ze maakte over haar werk rasters en componeerde naar aanleiding daarvan diverse muziekstukken. Luister hier hoe ze onderstaand schilderij omzet in muziek. https://soundcloud.com/sedje_hemon
Hémons RSI preventiecursus, ontwikkelde een ‘herprogrammering van het lichaam’. Vanwege haar in het kamp opgelopen verwondingen kreeg Hémon een diep begrip van het lichaam in relatie tot muziekmaken. Ze leerde anderen pijn te verzachten en voorkomen door het lichaam op een optimale manier te gebruiken. Zeer modern en vooruitstrevend. Gezien muziek op velerlei wijzen wordt ingezet om ziektes te helen, heden ten dagen.