Zorgt je nietig voelen ervoor dat je je meer verbonden voelt met de natuur?

Dit was het werk in de goede en urgente tentoonstelling “Wij zijn de Natuur” in Singer Laren dat me het meest trof. Wat maakt dat de Kodiak Bear #1 van Dean West me zo raakt?

De enorme beer vult het hele beeld, ik sta oog in oog met hem. Misschien omdat ik me zo klein ging voelen ten opzichte van dit enorme, krachtige en wilde dier, die in het echt 3 meter groot is wanneer hij op zijn achterste benen staat. Het gaf me een gevoel van nietigheid. Zijn priemende ogen kijken mij indringend aan. Het is alsof ik me besef dat dit oeroude wezen me in één seconde kan wegvagen. Geen relativering, geen ontsnappen. Alleen maar die overweldigende aanwezigheid.

En ook kwam ik al mijmerend bij een werk van Caspar David Friedrich uit. Een Duitse schilder uit de Romantiek, een schilderstijl uit 19e eeuw, die de mens altijd klein neerzette tegenover een oneindige natuur. Zijn Wanderer über dem Nebelmeer – een man die uitkijkt over een zee van mist – laat precies datzelfde gevoel zien: klein zijn, verloren bijna, en tegelijk onderdeel van iets groters.

Wat Friedrich met penseel en mist deed, doet Dean West fotografie met een dier. Bij Friedrich zien we een figuur in beeld, iemand over wiens schouder we meekijken, naar de immense wereld. We staan nu inmiddels ook boven de natuur zoals we dat inmiddels gewend zijn en gewoon is geworden. Een wezen dat zich buiten de natuur plaatst. Bij West staan we op gelijke voet met een immens dier. Wij staan nu alleen in de schoenen van de wandelaar en dit keer kijkt de natuur terug.

En dat samen vallen met de ogen van de beer gaf mij een nederig gevoel. Het bracht mij naar een niveau brengt waarin je je meer onderdeel voelt of bent van de natuur. Ik voelde hoe je klein voelen ten opzichte van een dier mij iets meer op mijn plek zet. Want ik voel me vaak juist niet onderdeel van de natuur, maar iets anders dat zich moeilijk laat omschrijven. Wat mij betreft is het ook lastig vanuit mijn woning met stenen muren, in de stad in een land met relatief weinig natuur. Ik ben me bewust van het feit dat ik onderdeel van de natuur, maar dat ook echt zo ervaren is echt iets anders.

Graag hoor ik hoe jij dat beleeft of ervaart?